در این مقاله قصد داریم در مورد روش های اتصال دو سر نوار شامل اتصالات مکانیکی و ولکانیزه سرد و گرم مطالبی را ارائه کنیم. همچنین در ادامه با مراحل ولکانیزه نوار، انواع، مزایا و معایب آن آشنا می شویم.
نوار به صورت رول از کارخانه سازنده حمل می شود و قبل از راه اندازی باید دو سر نوار به هم وصل شود تا یک مسیر بسته را تشکیل دهد. دو روش برای اتصال دو سر نوار وجود دارد:
- ولکانیزه نوار
- بست های مکانیکی
هر دو روش در تمام دنیا بکار می رود. ولکانیزه نوار برای کنترل نشتی مواد ترجیح داده می شود. اما در بسیاری شرایط نیاز به برگرداندن سریع کانوایر به خط، استفاده از بست های مکانیکی را الزامی می کند.
اتصالات ولکانیزه نوار
ولکانیزه نوار در واقع، ولکانیزه گرم، فرایند پخت لاستیک خام با ترکیب لاستیک و افزودنی ها در حضور گرما و فشار است. چسباندن دو سر نوار با چسب نیز معمولا به عنوان ولکانیزه سرد شناخته می شود.
ولکانیزه نوار معمولا بخاطر استحکام بالا، عمر طولانی تر و عملیات تمیزتر ترجیح داده می شود. ولکانیزه نوار تنها گزینه برای عملکرد طولانی مدت نوار کابل فولادی با کشش بالاست.
عملیات هایی که مکرر نیاز به اضافه یا کم کردن تکه ای از نوار دارند مثل نوارهای زیرزمینی قابل گسترش یا کانوایرهای با ظرفیت سیستم کشش محدود که نیاز به کوتاه کردن نوار برای تنظیم کشش دارند، برای ولکانیزه نوار مناسب نیستند.
بخاطر استحکام عالی اتصال های ولکانیزه نوار، می توان از حداکثر کشش نوار استفاده نمود. اتصالات ولکانیزه نوار هیچگونه دوخت، بافت یا جوش داخلی یا بست مکانیکی ندارد. اتصال فقط به چسبندگی لاستیک به لایه پارچه یا کابل های فولادی بستگی دارد و اعضای کششی اتصال، پارچه ها یا طناب های فولادی، با یکدیگر تماس پیدا نمی کنند. چسبندگی با بکارگیری لاستیک واسطه یا مواد شبیه لاستیک بدست می آید که صمغ رابط، صمغ نصب یا سیمان گفته می شود.
مراحل ولکانیزه نوار
مراحل ولکانیزه نوار بین سازندگان مختلف فرق می کند. به طور کلی سه مرحله زیر وجود دارد:
- آماده سازی دو سر نوار
اولین قدم برای نوار پارچه ای، بریدن لبه ها با زاویه مناسب و سپس لخت کردن یا جدا کردن لایه ها برای قرار دادن آن ها روی یکدیگر می باشد. باید دقت شود که پارچه ها یا کابل های فولادی خراب نشوند. نوار کابل فولادی شامل برش روکش لاستیکی نیز می شود.
- بکارگیری صمغ، سیمان یا هرگونه ماده واسطه بین لایه ها
قدم دوم قراردادن لایه ها روی یکدیگر، شبیه درست کردن ساندویچ، برای تشکیل اتصال کامل است. برای نوارهای کابل فولادی، طناب ها هم پوشانی دارند و سپس چسب مناسب بین کابل ها استفاده می شود. سپس لاستیک پرکننده و روکش قرار داده می شود و نوار فولادی و پارچه ای به یک روش پخت می شود.
- پخت اتصال
مواد مونتاژ شده با استفاده از گرما، فشار و یا زمان به یکدیگر فشرده و پخت می شوند تا اتصال کامل را تشکیل دهد.
معمولا مواد لازم برای اتصال ولکانیزه نوار، سیمان، صمغ، رشته های لاستیک که نودل گفته می شوند یا روکش همگی بسته به نوع نوار و سازنده به شکل کیت وجود دارد. اغلب کیت سازنده نوار به کیت های معمول بازار ترجیح دارد. مواد داخل کیت فاسدشدنی هستند. آن ها زمان انقضای مشخص دارند و مدت زمانی که پس از باز شدن بسته و مخلوط شدن می توانند استفاده شوند، محدود است.
انواع ولکانیزه نوار
دو نوع ولکانیزه نوار وجود دارد: گرم و سرد. در ولکانیزه گرم، لایه های نوار بصورت پله ای لخت می شوند و به وسیله چسب و لاستیک روی هم قرار می گیرند. سپس یک پرس گرم یا بخاری، فشار و گرما را برای ولکانیزه نوار به شکل یک حلقه ایجاد می کند. در ولکانیزه سرد (از نظر فنی اتصال شیمیایی گفته می شود) لایه های نوار با چسب در دمای محیط پخت می شود. ولکانیزه، مخصوصا ولکانیزه گرم، توسط پیمانکاران باتجربه که تجهیزات موردنیاز را دارند، انجام می شود.
ولکانیزه گرم
در ولکانیزه گرم، یک دستگاه پرس مخصوص برای گرم کردن و فشار دادن اتصال و پخت مواد واسط و روکش به یک اتصال استحکام بالا بکار می رود. پرس فشار یکنواختی به همه سطح اعمال می کند. فشار بسته به نوع نوار می تواند در محدوده 34-1200 kpa (5-175 Ib/in2) باشد.
دمای پخت نیز بسته به نوع نوار و ترکیب لاستیک بین 120-200 ˚C (250-400 ˚F) است. زمان پخت موردنیاز به ضخامت نوار و ترکیب آن بستگی دارد. سازندگان نوار معمولا جداول دما و زمان را در کتابچه راهنمای اتصال نوار ذکر می کنند.
اگرچه تجهیز اتوماتیک است اما در تمام مدت باید اپراتور به دقت فرایند را کنترل کند تا بهترین نتیجه به دست آید. پرس های ولکانیزه نوار قابل حمل در اندازه های مختلف مطابق با عرض های مختلف نوار وجود دارد. اتصال نوارهای پارچه ای کوچک می تواند در یک مرحله انجام شود.
اتصال نوارهای پارچه ای بزرگتر می تواند در دو یا سه مرحله یا بیشتر بدون مشکل انجام شود. اما مهم است در اتصال انگشتی و نوارهای کابل فولادی پرس به قدر کافی بزرگ باشد که اتصال در یک مرحله انجام شود تا از جابجایی کابل ها و لاستیک اجتناب شود.
وقتی عملیات ولکانیزه نوار یا پخت کامل شد، نتیجه اتصال باید ازنظر عیوب چشمی به دقت بازرسی شود. سنگ زدن هرگونه لاستیک اضافی از اتصال برای بهبود عملکرد اتصال، هنگام عبور از تمیزکنها و دیگر اجزای کانوایر امری معمول است.
ولکانیزه سرد (اتصال شیمیایی)
در ولکانیزه سرد، نوار با استفاده از چسب که دو سر نوار را در یکدیگر ذوب می کند به یکدیگر اتصال می یابد. در اتصال سرد، اتصال در یک پرس پخته نمی شود. دو انتهای نوار با دقت و تنظیم مناسب و چسب روی یکدیگر گذاشته می شود و با غلتک های دستی، غلتک های فشاری یا چکش با الگوی مقرر، تماس کامل برقرار می شود.
اتصال اغلب می تواند با گذاشتن وزنه در دوره پخت بهبود یابد. بیشتر سیمان های ولکانیزه سرد حداقل 4 ساعت برای یک پخت قابل استفاده و 24 ساعت برای پخت کامل لازم دارد. استفاده و بهترین نتیجه با بکارگیری توصیه های سازنده بدست می آید. سازنده نوار بهترین مرجع برای اطلاعات درست در مورد روش و مواد ولکانیزه است.
الگوی اتصال ولکانیزه نوار
در اتصال ولکانیزه نوار لازم است روکش های لاستیکی و لایه های پارچه برداشته شود تا بتوان دو سر نوار را روی یکدیگر گذاشت و اتصال را برقرار نمود. بطور کلی هندسه اتصال می تواند برای آپارات سرد و گرم یکسان باشد.
اتصال مورب مشهورترین روش است. چون با افزایش زاویه، طول اتصال افزایش یافته و هنگام چرخش نوار به دور پولی تنش کمتری به اتصال وارد می شود. همچنین اتصال مورب احتمال باز شدن لبه اتصال را کاهش می دهد. این زاویه مورب معمولا 22 درجه است. بیشتر دستگاه های پرس نیز با این زاویه ساخته می شوند.
یک طرح اتصال که مقبولیت آن رو به افزایش است، مخصوصا در نوار های پارچه ای کشش بالا، اتصال انگشتی است. این طرح شامل بریدن دو انتهای نوار به شکل تعدادی مثلث های باریک یا انگشتی است. انگشتی ها معمولا عرض هر کدام 30 یا 50 میلیمتر در پایه و بین 850 تا 1200 میلیمتر طول، بسته به مشخصات نوار، یک در میان کنار هم گذاشته می شود و سپس ولکانیزه گرم به کار می رود. اتصالات انگشتی باید در یک مرحله پخت شوند.
مهم است برای همه طرح های اتصال، مناطق همپوشانی شده و هرگونه مواد اضافه شده بطور مناسب نصب شود تا خرابی اتصال نهایی بخاطر سیستم های تمیزکن و دیگر اجزا را به حداقل برساند.
مزایای ولکانیزه نوار
اگرچه اجرای یک اتصال ولکانیزه نوار گران و زمان بر است اما غالبا یک سرمایه گذاری عالی است. زیرا یک استحکام قوی ایجاد می کند که می تواند مقادیر بالای کشش نوار را تحمل کند. در اتصالاتی که توسط کارخانه های مشهور اجرا می شود، از مواد با کیفیت بالا استفاده می شود و بطور معمول گارانتی می شود. از آنجایی که ولکانیزه نوار، دو سر نوار را با پیوندهای شیمیایی بدون هیچ حفره ای کاملا به هم متصل می کند، از نقطه نظر کنترل نشتی مواد، ولکانیزه گزینه اتصال نوار است. یک اتصال ولکانیزه نوار به درستی انجام شده، هیچ گونه تداخلی با لاستیک اسکرت، رولیک ها، نگه دارنده نوار یا تمیزکن نوار ایجاد نخواهد کرد.
ولکانیزه سرد نسبت به ولکانیزه گرم مزیت هایی دارد. هیچگونه پرس یا منبع گرمایش نیاز ندارد، انتقال تجهیزات آسانتر است و منبع برق خاصی نیاز ندارد. بنابراین اتصال ولکانیزه سرد می تواند در سایت های دوردست که دسترسی مشکل و منبع برق دور از دسترس است، نیز اجرا شود. فقط چند ابزار دستی کوچک لازم است و بنابراین هزینه خرید و اجرای اتصال پایین است.
آپارات سرد و گرم هر دو تقریبا یک مقدار زمان برای آماده سازی و فرایند اتصال کامل لازم دارد. هرچند ممکن است اتصال سرد بخاطر زمان پخت طولانی چسب، زمان خواب بیشتری نسبت به ولکانیزه گرم نیاز داشته باشد.
اتصال انگشتی می تواند بهترین ترکیب استحکام اتصال و عمر دینامیکی در کاربرد های نوار با کشش بالا به وجود آورد. این سیستم همه لایه های نوار ساخت کارخانه را در سر جای خودش نگه می دارد بدون آنکه هیچ برشی به داخل نوار گذاشته شود. اتصال انگشتی می تواند مربعی یا مورب بریده شود.
معایب اتصال ولکانیزه نوار
معایب ولکانیزه نوار هزینه اولیه بالا و زمان طولانی مورد نیاز برای اجرای اتصال در مقایسه با اتصال مکانیکی هستند. لایه برداری نوار برای هر دو روش آپارات سرد و گرم می تواند سخت باشد. حدود 24 ساعت زمان برای آماده سازی، گرم و سرد شدن اتصالات لازم است و ممکن است برای ولکانیزه سرد حتی بیشتر از این پخت وقت بگیرد.
در مواقع اضطراری که لازم است کانوایر خیلی سریع به خط برگردد، این زمان پخت می تواند مشکل ساز شود. در این شرایط زمان موردنیاز برای اجاره تجهیزات و آوردن تیمی از بیرون به سایت نیز به زمان توقف و هزینه گزاف آن افزوده می شود.
بخاطر فشارهای زمانی و هزینه ای، اتصال ولکانیزه نوار نمی تواند در کاربردهایی که نیاز به تعییر مداوم طول نوار باشد، استفاده گردد. در جاییکه فضای کافی برای سیستم کشش نباشد، نیز همین مشکل وجود دارد. یک تکه کوتاه نوار، که اغلب خرک saddle گفته می شود، باید اضافه شود و نیاز به دو محل اتصال دارد.
ولکانیزه نوار می تواند سخت تر و غیرقابل اعتمادتر در نوار های فرسوده باشد. در کاربردهای مواد داغ، مهم است همه مواد قبل از توقف کامل نوار تخلیه شود. مواد داغ باقیمانده روی نوار می تواند اتصال را کباب کند و عمر آن را کاهش دهد.
اتصال ولکانیزه نوار می تواند طول قابل توجهی از نوار، به اندازه 2.4-3 m یا 8-10 ft در برخی کاربرد ها، بخصوص اتصال مورب در یک نوار عریض لازم داشته باشد. این نحوه اتصال ممکن است نیاز به خرید نوار بلندتر، یا اضافه کردن یک تکه خرک داشته باشد.
هنگام طراحی سیستم کانوایر جدید، عاقلانه است که مکانیزم سیستم کشش در حالت شل درنظر گرفته شود. سیستم کشش پولی باید فضای کافی برای کشش نوار داشته باشد تا از صرف زمان برای کوتاه کردن نوار اجتناب شود.
منبع: کتاب FOUNDATIONS ترجمه معصومه امین.